میزان استفاده از نرم افزارهای مختلف در معماری | پژوهش محدود

در نمودار زیر میزان استفاده تعدادی از معماران منتخب از نرم افزارهای مرتبط با معماری که تحت نظرسنجی یک پژوهش مرتبط با یک پایان نامه بوده اند را شاهد هستیم. نتایج این پژوهش شاید کمی با باورهای عامیانه نسبت به ابزارهای نرم افزارانه معماری متفاوت باشد.

دوازدﻫﻤﯿﻦ دوره ﺟﺎﯾﺰه ﻣﻌﻤﺎری ﻣﯿﺮﻣﯿﺮان

معماری نور و سایه

ﻣﻌﻤﺎری ﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ ﻣﺎ دارای وﺟﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎ و وﯾﮋﮔﯽﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺰ ﺑﺎ ﺳﻔﺮی ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ در ژرﻓﺎی اﻧﺘﺰاﻋﯽ و ﻣﻌﻨﻮی آن درک ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد. ﻣﻌﻤﺎری اﯾﺮاﻧﯽ در ﻋﺮﺻﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺼﻪ ﻇﻬﻮر رﺳﯿﺪه اﺳﺖ؛ اﯾﻦ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎ را ﻣﯽﺗﻮان در ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی آﻓﺮﯾﻨﺸﯽ و ﺑﯿﺎن ﺗﺠﺮﯾﺪی ﯾﺎ ﻓﻦﮔﺮا، ﺷﮑﻞ و ﻓﺮم و رﯾﺨﺖﺷﻨﺎﺳﯽ، آرﮐﯿﺘﺎﯾﭗﻫﺎ (ﮐﻬﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎی ﭘﺎﯾﺪار ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ)، ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﻣﻌﺎﻧﯽ، ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ و زﻣﯿﻨﻪ ﻃﺮحﻫﺎ و ﺑﻨﺎﻫﺎ و ... ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد. از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﺎری اﯾﺮاﻧﯽ، ﻣﻌﻤﺎری ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺟﻮﺳﺖ، و ﺣﻘﯿﻘﺖ آن ﮐﻤﺎل اﺳﺖ، ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮان ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﻣﻌﺎﻧﯽ را ﻣﺎﻧﺎﺗﺮﯾﻦ و واﻻﺗﺮﯾﻦ ﻋﺮﺻﻪ در اﯾﻦ ﻣﻌﻤﺎری داﻧﺴﺖ. ﻣﻔﺎﻫﯿﻤﯽ ﭼﻮن ﻣﺤﺮﻣﯿﺖ، ﺳﯿﺎﻟﯿﺖ و اﻧﻌﻄﺎف، ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ و ﺗﺪاوم، ﺷﺎدی، وﺣﺪت و ... ﮐﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ را ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺟﻮﻫﺮه اﯾﻦ ﻣﻌﻤﺎری ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽﺳﺎزد. در اﯾﻦ ﺑﯿﻦ ﺗﺠﻠﯽ ﻣﺎﻫﯿﺖ وﺟﻮدی ﻧﻮر و ﺳﺎﯾﻪ، اﯾﻦ دو ﻋﻨﺼﺮ را از اﺻﻠﯽﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﻮرﻫﺎی زﯾﺒﺎﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻌﻤﺎری اﯾﺮاﻧﯽ در ﻣﻌﻨﺎ و ﻣﻔﻬﻮم ﻗﺮار داده اﺳﺖ و از اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻧﻮر و ﺳﺎﯾﻪ در اﯾﻦ ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻪ ﺳﺎن ﺗﻌﺒﯿﺮی ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ از ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺣﻘﯿﻘﺖ، ﻣﺘﻌﺎﻟﯽ ﻣﯽﮔﺮدد. ﻣﻌﻤﺎری و ﻧﻮر ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﺑـﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ واﺑﺴـﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﺎری و ﺳـﺎﯾﻪ. ﻧﻮر ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﺗﻤﺎم ﻫﺴﺘﯽ اﺳﺖ؛ ﻧﻮر در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺳﻄﻮح ﺑﻪ آنﻫﺎ ﺷﮑﻞ ﻣﯽدﻫﺪ و ﺑﺎ اﻧﺒﺎﺷﺘﻦ ﺳﺎﯾﻪ در ﻓﺮای آن ﺑﻪ آنﻫﺎ ﻋﻤﻖ ﻣﯽﺑﺨﺸﺪ. زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﺎری ﺷﮑﻞ ﻣﯽﮔﯿﺮد ﻧﻮر ﭘﺮاﮐﻨﺪه را در اﺧﺘﯿﺎر ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺳﺎﺧﺘﺎری ﺑﻪ ﻧﻮر و ﻓﻀﺎ ﻣﯽدﻫﺪ و ﺳﺎﯾﻪﻫﺎ از ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻮر ﺑﺎ اﺛﺮ ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺰ ﻣﮑﻤﻞ ﻧﻮر ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﯽﻧﻬﻨﺪ. ﻫﻤﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺪاوم ﻧـﻮر، ﺗﻨـﻮع رﻧـﮓ و ﺳﺎﯾﻪ روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﺎمﻫﺎی ﺑﺼﺮی ﮐﺎﻓﯽ و ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﻪ ﭼﺸﻢ اﻧﺴﺎن ﻣﯽرﺳﺎﻧﺪ. ﺑﻪ ﺟﺮأت ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از دوره ﻫﺎی ﺑﺮﺟﺴﺘﮥ ﻣﻌﻤﺎری ﺟﻬﺎن ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از دوره ﻣﺪرن، آن ﭼﻨﺎن ﮐﻪ ﻣﻌﻤﺎری اﯾﺮان از ﺳﺎﯾﻪ ﺑﻬﺮه ﺑﺮده اﺳﺖ، ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ از اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮﻧﺪ. ﺳﺎﯾﻪ ﭼﯿﺰی ﻋَﺮَﺿﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﻌﻤﺎری ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﺣﻘﯿﻘﺖ و ذات آن ﻋﺠﯿﻦ اﺳﺖ. از اﯾﻦ روﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﺎریِ ﺳﺎﯾﻪ، ﻣﻔﻬﻮم و ﺗﺸﺨﺺ ﺧﺎص ﺧﻮد را در ﻣﻌﻤﺎری اﯾﺮاﻧﯽ ﺷﮑﻞ داده اﺳﺖ. ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی وﺳﯿﻊ ﻧﻮر و ﺳـﺎﯾﻪ، ﺧﻮاه اﻗﻠﯿﻤﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮدی ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﻤﺎدﯾﻦ و ﻣﻌﻨﻮی، در ﻣﻌﻤﺎری ﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ ﻣﺎ ﺣﮑﯿﻤﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﻔﻬﻮم ﻧﻮر و ﺳﺎﯾﻪ در ﻃﻮل ﻗﺮنﻫﺎ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ و ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻤﺎری ﮐﯿﻔﯿﺘﯽ زﻧﺪه ﺑﺒﺨﺸﺪ و ﺑـﺎ ﻟﻄﺎﻓﺖ و ﻣﻌﻨﻮﯾﺖ ﺧﻮد ﺑﺮ ﻣﻌﻤﺎری اﺛﺮ ﺑﮕﺬارد. ﻣﻌﻤﺎر اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺎ دﯾﺪﮔﺎﻫﯽ ﺗﻮأﻣﺎن از ﺟﻬﺎنﺑﯿﻨﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻪ ﻧﻮر و ﺳﺎﯾﻪ، ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﻧﻮع ﺧﺎﺻﯽ از زﯾﺒﺎﯾﯽﺷﻨﺎﺳﯽ را ﺑﯿﺎﻓﺮﯾﻨﺪ. در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻪ دﻗﺖ از ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻧﻮر و ﺳﺎﯾﻪ در ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ و ﻫﺪاﯾﺖ از ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻓﻀﺎﯾﯽ دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ، ﺷﺪت ﻧﻮر و ﺳﺎﯾﻪ در ﻓﻀﺎﻫﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان اﻫﻤﯿﺖ آﻧﻬﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺑﺎ ﺗﺎﻣﻞ در اﻟﮕﻮی اﺻﻠﯽ ﻣﻌﻤﺎری ﺳﻨﺘﯽ اﯾﺮان درﻣﯽﯾﺎﺑﯿﻢ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ، ﻣﺴـﺎﺟﺪ و ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﺼﺮ ﻧﻮر و ﺳﺎﯾﻪ در آﻣﯿﺨﺘﻪ اﺳﺖ، ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﯾﮏ ﺣﺲ روﺣﺎﻧﯽ و ﻣﻌﻨﻮی ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ. اﻧﺴﺎن در ﭼﻨﯿﻦ ﻓﻀﺎﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﻮری ﺿﻌﯿﻒ روﺷﻦ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺳﺎﯾﻪﻫﺎی ﻣﺒﻬﻢ از اﺷﯿﺎء و اﺣﺠﺎم در ذﻫﻦ ﺧﻮد ﺑﻪ ﮐﺎﻣﻞ ﮐﺮدن ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﺑﺎ اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺣﺴﯽ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻊ وﺟﻮد و ﻫﺴﺘﯽ در دروﻧﺶ ﺑﯿﺪار ﻣﯽﺷﻮد. ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻧﻮر و ﺳﺎﯾﻪ روﺷﻦ در ﻫﺮ اﺛﺮ ﻣﻌﻤﺎری ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﻨﺎ و ﮐﺎرﺑﺮدی ﺧﺎص و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮی ﺧﺎص داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ، و اﯾﻦ ﻣﻌﻤﺎری اﺳـﺖ ﮐﻪ از اﯾﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﺑـﺮای رﺳـﯿﺪن ﺑـﻪ اﻫﺪاف ﺧﻮد در ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺧﻼﻗـﺎﻧﻪ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس ﺑﻨﯿﺎد ﻣﻌﻤﺎری ﻣﯿﺮﻣﯿﺮان از ﮐﻠﯿﻪ ﻣﻌﻤﺎران، ﻃﺮاﺣﺎن، داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﻣﻌﻤﺎری و اﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪان ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ، دﻋﻮت ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺗﺎ در اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﻧﺪﯾﺸﻪ ای ﭘﻮﯾﺎ در ﺧﺼﻮص راﺑﻄﻪ « ﻣﻌﻤﺎری» ﺑﺎ « ﻧﻮر و ﺳﺎﯾﻪ» اﺳﺖ، ﺷﺮﮐﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.

مفاهیم روانشناسی محیط: قرارگاه رفتاری

قرارگاه رفتاری

قرارگاه رفتاری به معنای الگوی رفتاری پایدار در مکان، حاصل تعامل محیط و انسان در دوره زمانی متناوب میباشد. انسان موجودی جدا از پیرامون خود نیست و در هر لحظه با آن ارتباط دارد. از این رو در هرلحظه از محیط تاثیر میپذیرد و به صورت متقابل بر آن تاثیر میگذارد. در این میان ویژگی های محیط بر الگوهای رفتاری تاثیر بسزایی دارد.

عنصری تحلیل کننده برای تشریح کارکردهای « مکان- رفتار » قرارگاه رفتاری و یا یک اصلی فضاها به کار گرفته میشود. قرارگاه رفتاری مفهومی است که برای اولین بار به وسیله برای تجزیه و « روانشناسی رشد » راجر بارکر و همکارانش ( 1960 ) در راستای پژوهش در تحلیل محیط اجتماعی و روانشناختی کالبدی کودکان ابداع گردید . رفتار افراد در قرارگاه رفتاری علاوه بر ویژگیهای فردی، تابعی از ابعاد فیزیکی محیطی و رفتار جمعی است . یک قرارگاه رفتاری یک واحد کوچک اجتماعی است که از تلفیق پایدار یک فعالیت و یک مکان بگونه ای حاصل میآید تا در فرایندی منظم بتواند عملکردهای ضروری آن محیط رفتاری را برآورده سازد.*

* فصلنامه مطالعات برنامه ریزی شهری

پیشنهادی برای دروس اختیاری ارشد معماری

یکی از دروس جذاب اختیاری در مقطع کارشناسی ارشد درس روانشناسی محیط است که به حوزه ی روانشناسی در معماری/طراحی معماری و بررسی تاثیر رفتارها و کنش ها و واکنش های مخاطبان یک اثر معماری می پردازد. مبحث روانشناسی محیط به نسبت سایر مباحث معماری یک حیطه ی جدید در این حوزه محسوب می شود که خصوصا بعد از مطالعات حوزه ی معماری مدرن و پس از مدرن و از نیمه های دهه ی هفتاد میلادی شکل جدی تری به خود گرفت و حول موضوعاتی چون روانشناسی، علوم اعصاب و رفتارشناسی به کنکاش پرداخت و عرصه های جدیدی را در سلسله مباحثات معماری پیشنهاد کرد.

تلفیق طراحی معماری و یا به بیان بهتر در نظر گرفتن نیازهای مخاطبان در زمینه ی روانشناسی با تکیه بر یافته های نوین انسان شناسی و روانشناسی از آنجا که به نسبت دانشی نوین محسوب می شود که هنوز دریچه های بسیاری از آن به روی محققان ناگشوده باقی مانده است می تواند در هر چه جذاب تر کردن روش های نوین طراحی برای معماران و دانشجویان معماری کارآمد باشد.

تراکم یا ازدحام

در روانشناسی محیط تفاوت معناداری میان واژه های ازدحام و تراکم وجود دارد. در صورتیکه در زبان فارسی و در زبان عمومی معمولا این دو واژه به جای یکدیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع تعریفی که در روانشناسی محیط از تراکم جمعیت در یک محیط می شود عبارت است از همان تعریف معمول از حضور تعداد زیادی افراد در یک محیط با یک فضای مشخص. اما در رابطه با ازدحام لزوما تراکم مورد بحث نیست و می توان فضای غیرمتراکم ولی دارای ازدحام را تعریف کرد. در حقیقت منظور از ازدحام در این بحث خاص عبارت است از احساس آزردگی، ناراحتی، مزاحمت و موارد اینچنینی که هم در یک محیط متراکم و هم در یک محیط غیرمتراکم قابل اتفاق یا احساس است.

مرکز فرهنگی جوانان | کیف

مرکز فرهنگی جوانان واقع در کیف یکی از آخرین کارهای معمار اوکراینی تارا تاشکو است که بیشتر به رویکردهای مفهومی خود در شهرهای مختلف دنیا شهره است.

دانشجویان سال اول معماری و روزهای نخست

برای دانشجویان سال اول معماری در اولین روزهای شروع کلاس ها، بعد از انتخاب هایی که احتمالا برخیشان به جز دروس عمومی ناآشنا هستند، یکی از توصیه هایی که می توان کرد به همراه داشتن یک دفترچه ی پر برگ و قلم است و این که در همان جلسات اول هر چیزی را که می شنوید چه در قالب توصیه و چه در قالب نکته هایی که به نظرتان کاربردی در آینده خواهند داشت و برای شما و به گوش شما جدید است یادداشت بردارید، چه در قالب کلمات و چه در قالب طرح های خام!

Cubic Houses | دانمارک

خانه های مکعبی | معماری: ADEPT | مساحت: 125000 فوت مربع | موقعیت: کپنهاگ، دانمارک | سال: 2017 | عکاس: Rasmus Hjortshøj

طراحی مجتمع مسکونی به منظور تعادل بخشی بین خواسته های مخاطبان به منظور در اختیار داشتن فضایی وسیع و همچنین خصوصیات زندگی در یک محیط شهری صورت گرفته است. طراحی ای که منجر به استخراج فرم های مکعبی شکل از یک حجم بزرگ را سبب شده که با قرارگیری به روی هم و لغزش نسبت به هم، خانه های مکعب شکل را پدید اورده است.

پلازا و کریدور سبز شهر Taiwanese

بازسازی و ایجاد کریدور سبز و پلازایی به نام Tainan Axis در تایوان

سامانه های ایستا

سامانه های ایستا یا سامانه های غیرفعال خورشیدی به سامانه هایی اطلاق می شوند که برای تامین گرمایش و سرمایش بنا با استفاده از انرژی های پایدار جریان یافته در اطراف و یا میان بنا از جمله تابش و جریان هوا، به صورتی طبیعی عمل کرده و عملکرد مورد نیاز را بدون به کارگیری هر نوع تاسیسات مکانیکی صورت می دهند.

این سامانه ها با الگوهایی چون الگوی جذب مستقیم، جذب غیرمستقیم و جذب مجزا و با ترکیب و ادغام این الگوها روش های متنوعی را در ایجاد سامانه هایی چون دیوار ترومب، گلخانه و ترموسیفون پیشنهاد می کنند.